Aqiqah berasal daripada perkataan al-‘Aqqu (العق) dan dari segi bahasa, bererti potong. Menurut pendapat dan keterangan Imam ‘Ubaid, Asymui’ dan Zamakhsyari, aqiqah bermaksud rambut bayi ketika ia lahir. Ia dinamakan sedemikian kerana rambut tersebut akan dipotong.

Menurut istilah, ‘aqiqah bermaksud binatang yang disembelih sempena rambut bayi dicukur.

Terdapat sebuah hadis daripada Salman bin Amir al-Dhabbi RA katanya: Aku mendengar Rasulullah SAW bersabda:

مَعَ الْغُلاَمِ عَقِيقَتُهُ فَأَهْرِيقُوا عَنْهُ دَمًا وَأَمِيطُوا عَنْهُ الأَذَى

Maksudnya: “Bersama-sama kelahiran bayi ada aqiqahnya. Oleh itu, tumpahkanlah darah aqiqah bagi pihaknya dan buangkanlah kekotoran dan najis daripadanya” – (Riwayat Abu Daud, no. 2842)

Sabda Nabi SAW yang menyebutkan:

مَنْ وُلِدَ لَهُ وَلَدٌ فَأَحَبَّ أَنْ يَنْسُكَ عَنْهُ فَلْيَنْسُكْ عَنِ الْغُلاَمِ شَاتَانِ مُكَافِئَتَانِ وَعَنِ الْجَارِيَةِ شَاةٌ

Maksudnya: Sesiapa yang dikurniakan anak dan ingin melakukan ibadat untuknya, maka lakukanlah ibadah aqiqah bagi anak lelaki dua ekor kambing dan bagi anak perempuan pula seekor kambing”.

Binatang yang boleh disembelih untuk tujuan aqiqah ialah kambing, lembu, kerbau dan juga unta. Manakala seekor kambing boleh disamakan dengan satu daripada tujuh bahagian lembu atau unta. Maka, selain kambing, boleh juga diambil bahagian lembu korban untuk tujuan aqiqah.

Hikmah Menunaikan Aqiqah Serta Sunat Untuk Tidak Mematahkan Tulang

Imam Syafi’e berpandangan bahawa melaksanakan aqiqah adalah sunat muakkad. Ini bersesuaian dengan sabda Nabi SAW yang bermaksud:

“Tiap-tiap anak itu tertebus (terpelihara daripada kemudaratan dan kemungkaran) dengan aqiqahnya, disembelih haiwan untuknya pada hari ketujuh, dicukur kepalanya dan diberi nama”. (Maksud hadis riwayat Ahmad dan Tirmidzi)

Kebanyakan daripada kita tahu bahawa daging binatang aqiqah yang disembelih sunat dimasak dahulu dengan masakan yang manis barulah dibahagi-bahagikan atau dijamu kepada orang ramai.

Namun ada perkara lain yang mungkin boleh diambil perhatian juga dalam pengurusan binatang aqiqah iaitu tulang bahagian binatang aqiqah sunat tidak dikerat-kerat. Seperti keterangan dalam kitab Al-Fiqh Al-Manhaji (2/343), ia perlu dipotong pada sendi-sendinya sahaja.

Hal ini bertepatan dengan hadis yang diriwayatkan oleh Abu Daud, iaitu ketika Fatimah binti Muhammad SAW. mengadakan aqiqah anaknya, maka Rasulullah SAW. bersabda; “Makan dan jamulah seleramu tetapi janganlah kamu memecahkan tulangnya”.

Aqiqah boleh diibaratkan sebagai hak seorang anak daripada kedua orang tuanya. Jika tidak berpeluang uuntuk mengaqiqahkan anak dalam tempoh yang disarankan, maka aqiqah masih boleh dilakukan pada bila-bila masa.

Natirah Azira

Beliau merupakan graduan Universiti Islam Antarabangsa Malaysia dalam bidang Al-Quran dan Sunnah. Pernah mendalami bidang Psikologi selama dua tahun dan sekarang sedang menyambung pengajian peringkat Ijazah Sarjana dalam bidang Kaunseling di Universiti Sains Malaysia.